[POBIERZ]

Program służy do prowadzenia komunikacji pisemnej w kanale danych systemu D-STAR i współpracuje z radiostacjami tego systemu j.np. IC-E80D, IC-E91 (z dodatkowym modułem wokodera UT121), IC-E92D, IC-V82/U82 (z dodatkowym modułem UT118), ID-E880, IC-E2820 (z dodatkowym modułem UT123), IC-2200H (z dodatkowym modułem UT115). D-RATS został opracowany z myślą o użyciu go w łącznościach kryzysowych w sieci D-STAR albo do obsługi różnych imprez ale zyskał sobie znaczną popularność również w zwykłych zastosowaniach amatorskich. Do połączenia radiostacji z komputerem (złączem szeregowym COM) konieczny jest kabel danych typu OPC1529R albo OPC1799 w zależności od modelu radiostacji (patrz dodatek A). Szczegółowe informacje na temat transmisji danych, jej parametrów i wyprowadzeń w gniezdzie danych znajdują się w instrukcjach obsługi sprzętu.

[POBIERZ]

Jedną z interesujących dziedzin eksperymentów amatorskich jest komunikacja radiowa przy wykorzystaniu stosunkowo słabych sygnałów – często leżących poniżej poziomu szumów i zakłóceń. Eksperymenty te cieszą się rosnącym zainteresowaniem z wielu względów. Na falach długich dopuszczalna moc nadawania wynosi w większości krajów 1 W ERP (co zresztą przy bardzo niskiej sprawności anten amatorskich jest i tak trudne do uzyskania i wymaga konstrukcji nadajników o mocach rzędu kilowata) natomiast na falach krótkich poziom zakłóceń przemysłowych wzrasta z biegiem czasu i trudno liczyć na jakąś poprawę w najbliższym czasie. Z jednej strony – mimo sprzeciwów - forsowane są dostęp do internetu za pośrednictwem sieci enegretycznej i tworzenie lokalnych sieci komputerowych z jej wykorzystaniem a z drugiej jak miecz Damoklesa wisi nad krótkofalarstwem wątpliwej wartości dyrektywa unijna nakazująca zastępowanie zwykłych żarówek przez silnie zakłócające i wypełnione materiałami szkodliwymi dla środowiska tzw. energooszczędne.

[POBIERZ]

W tomie drugim opracowania poświęconego technice słabych sygnałów zamieszczono instrukcje do programów WSJT i WSPR autorstwa K1JT. WSJT pozwala w pierwszym rzędzie na prowadzenie łączności poprzez odbicia od smug meteorytów (MS) i poprzez odbicia od owierzchni księżyca (EME). W łącznościach MS w paśmie 50 MHz wykorzystywana jest przeważnie emisja JT6M a w pasmach 144 i 430 MHz – emisja FSK441. Ich użycie pozwoliło na pracę MS również stacjom skromniej wyposażonym aniżeli było to konieczne w czasach gdy używana była wyłącznie telegrafia. Dodatkowo dzięki kodowaniu i dekodowaniu sygnałów przez komputer odpadła konieczność stosowania magnetofonów o przełączanej szybkości przesuwu taśmy co w znacznym stopniu ułatwiło pracę w eterze. Podobnie dzięki emisji JT65 można było obniżyć wymagania techniczne stawiane stacjom pracującym EME – zwłaszcza jeśli ich partnerami mają być grube ryby czyli stacje wyposażone w sprzęt i anteny najwyższej klasy.

[POBIERZ]

Od początku istnienia krótkofalarstwa główną rolę odgrywały w nim dwie emisje: telegrafia (CW) i fonia przy czym przez długi czas palmę pierwszeństwa dzierżyła telegrafia. Przemawiały za nią zarówno prostota aparatury nadawczo-odbiorczej jak i możliwość uzyskania dalekich zasięgów przy niskich mocach nadajników. Dopiero w latach powojennych (po II wojnie światowej) pojawiły się nowe emisje takie jak amatorskie dalekopisy (RTTY) i telewizja z wolną analizą obrazu (SSTV). W ostatnich dwóch dziesięcioleciach XX wieku i na początku obecnego liczba emisji cyfrowych dostosowanych zarówno do potrzeb i właściwości fal krótkich jak i ultrakrótkich zaczęła wzrastać w szybkim tempie. Opracowane zostały systemy Amtor, Packet-Radio, Pactor a następnie PSK31 i pokrewne, MT63, Olivia (obie stanowią polski dorobek w tej dziedzinie), rodzina emisji WSJT, ROS i wiele innych.

[POBIERZ]

W pierwszym tomie „Łączności cyfrowych na falach krótkich” przedsatwiono przegląd emisji cyfrowych stosowanych przez krótkofalowców przeważnie w zakresach fal krótkich ale częściowo także i na falach ultrakrótkich. Oprócz tego zostały omówione: podsystem dzwiękowy komputerów PC i układy służące do połączenia komputera z radiostacjami. Z programów terminalowych do łączności cyfrowych zaprezentowano w nim uniwersalny program MultiPSK zapewniający obecnie największy wybór emisji amatorskich i nie tylko. Oprócz tego tom 1 zawiera przykładowe teksty QSO w różnych jezykach obcych co ułatwi zabłyśnięcie ich znajomością nawet w przypadku braku dostatecznej wprawy. Uzupełnieniem tematu są dwa dotychczas opublikowane tomy poświęcone technice slabych sygnałów. Tom drugi Łączności cyfrowych... zawiera instrukcję do drugiego z popularnych programów terminalowych dla emisji cyfrowych – Fldigi. Liczba obsługiwanych emisji cyfrowych jest w nim jednak mniejsza niż w MultiPSK. Jego specjalnością w stosunku do innych programów jest możliwość kluczowania tzw. Pseudo-FSK. W tym trybie pracy program nadaje w lewym kanale kluczowaną podnośną akustyczną – AFSK natomiast w prawym dodatkowo ton 1000 Hz, który po wyprostowaniu w dołączanym układzie prostownika służy do kluczowania RTTY–FSK nadajnika, jeżeli jest on wyposażony w odpowiednie wejście. W analogiczny sposób może odbywać się kluczowanie telegraficzne nadajnika po doprowadzeniu sygnału wyjściowego z prostownika do wejścia dla klucza telegraficznego. W prawym kanale generowany jest wówczas ton 1600 Hz.

[POBIERZ]

System Packet-Radio jest oparty o protokół AX.25 będący przystosowaną do potrzeb krótkofalarskich wersją profesjonalnego protokółu X.25. System ten został opracowany na początku lat 1980-tych a od połowy dekady był już powszechnie stosowany w wielu krajach świata. Jest to więc jeden z najdłużej używanych w krótkofalarstwie systemów cyfrowej transmisji danych. Dłużej od niego w użyciu były jedynie amatorskie dalekopisy (RTTY) i Amtor. W odróżnieniu od RTTY, PSK31 i innych cyfrowych systemów łączności dane w systemie packet radio nie są przesyłane w sposób ciągły a dzielone na bloki danych o ściśle ustalonej strukturze – tzw. pakiety (podobnie jak w internecie gdzie pakiety takie noszą nazwę datagramów). Dla umożliwienia wykrycia i skorygowania przekłamań transmisji pakiety te zawiarają obliczaną w specjalny sposób sumę kontrolną. W jednym z dwu podstawowych sposobów łączności stacje korespondentów nawiazują ze sobą połączenie, w trakcie którego wymieniają między sobą pakiety numerowane i w zależności od tego czy zostały one prawidłowo odebrane czy też nie kwitują ich otrzymanie albo żądają powtórzenia pakietu. W drugim trybie pracy wymieniane są pakiety nienumerowane, które też nie są ani kwitowane ani powtarzane. Tryb ten może służyć do nadawania informacji przeznaczonej dla szerszego grona odbiorców (rozgłaszania) i w ten właśnie sposób jest wykorzystywany w systemie APRS. Pakiety niemumerowane mogą przenosić dowolne informacje m.in. pod nadzorem protokółów wyższego rzędu i są w ten sposób wykorzystywane w amatorskich transmisjach TCP/IP.

[POBIERZ]

Już wkrótce po narodzinach APRS spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem wśród krótkofalowców. Czy nie jest to jednak automatyczne zastępstwo „prawdziwych” QSO i co może być takiego fascynującego w rozpowszechnianiu na kilka krajów ościennych dokładnego położenia stacji, zwłaszcza pracującej z domowego QTH ? W klasycznych łącznościach packet radio informacje są nadawane przy użyciu numerowanych pakietów AX.25 – pakietów I. Pakiety te są kwitowane przez odbiorcę a w razie wystąpienia przekłamań transmisji są powtarzane aż do skutku lub do wyczerpania ustalonej ilości razy. Łączność tego typu wymaga nawiązania połączenia między nadawcą i odbiorcą, przy czym może to być połączenie bezpośrednie lub korzystające ze stacji pośrednich – prostych przemienników cyfrowych (ang. digipeater) lub inteligentnych węzłów sieci (ang. node). Sieć packet radio korzysta także z bramek internetowych (ang. gateway) i łączy prowadzących przez internet tam, gdzie jest to dozwolone. Szczegółowy opis systemu packet radio, struktury pakietów AX.25, modemów TNC i sieci zawiera tom 7 obecnej serii wydawniczej pt. „Packet radio”. Ze względu na częste odniesienia w tekście do zawartych tam wiadomości autor zaleca zapoznanie się z jego najważnieszymi rozdziałami.

[POBIERZ]

Cennym uzupełnieniem dla krótkofalarstwa jest w obecnych czasach możliwość wymiany poczty elektronicznej w sposób podobny do internetowego ale z tą różnicą, że odbywa się ona wyłącznie lub przynajmniej częściowo drogą radiową. W części stosowanych rozwiązań wymiana poczty ogranicza się wyłącznie do sieci amatorskiej, która jednak może w charakterze uzupełnienia korzystać z łączy internetowych ale istnieją również rozwiązania pozwalające na wymianę poczty elektronicznej z użytkownikami internetu. Treść tak wymienianej korespondencji musi w normalnej sytuacji odpowiadać wymogom i ograniczeniom stawianym łącznościom amatorskim ale rozwiązania takie mogą być i są wykorzystywane także w łącznościach kryzysowych i ratunkowych lub w odpowiednich ćwiczeniach. W takich sytuacjach treść korespondencji musi odpowiadać potrzebom chwili i nie ogranicza się do wiadomości typowo krótkofalarskich. Z możliwości wymiany poczty elektronicznej przez radio korzystają często krótkofalowcy żeglarze lub też podróżnicy przebywający w rejonach o słabo rozwiniętej infrastrukturze telekomunikacyjnej.

[POBIERZ]

Drugi tom opracowania Poczta elektroniczna na falach krótkich zawiera tłumaczenia instrukcji obsługi programów, które nie zmieściły się w tomie pierwszym. Stosowane przez krótkofalowców systemy wymiany poczty elektronicznej w sieciach amatorskich lub między stacjami amatorskimi a użytkownikami internetu są szczegółowo przedstawione w tomie pierwszym wraz ze stosowaną terminologią i niezbędnym wyposażeniem stacji. Czytelnik znajdzie tam również dokładniejszy opis niektórych funkcji programów pocztowych opisanych poniżej tylko pobieżnie. Użytkownicy programu AndPskmail powinni się więc zapoznać z instrukcją do jPSKmail a użytkownicy RMS Expressu przynajmniej z odpowiednimi fragmentami instrukcji do programów AirMail i PacLink. Tom obecny zawiera tłumaczenia instrukcji do niektórych popularnych programów nadawczo-dbiorczych dla wymiany poczty elektronicznej. Zamieszczenie we wspólnym opracowaniu kilku instrukcji powoduje, że niektóre zawarte w nich informacje powtarzają się. Autor zrezygnował jednak z ich usuwania aby ułatwić czytelnikom korzystanie z wybranych instrukcji bez konieczności szczegółowego zapoznania się z opisami nie używanych przez nich programów.

[POBIERZ]

Niemiecko-polski i angielsko-polski słownik nowoczesnego radioamatora zawiera wybór słownictwa technicznego z różnych dziedzin: radiotechniki, elektroniki, elektrotechniki, informatyki, automatyki, astronomii, fizyki i innych, z którymi stykają się radioamatorzy i krótkofalowcy czytając opracowania poświęcone łącznościom amatorskim i technice krótkofalarskiej. Celem autora nie było jednak zebranie kompletnego słownictwa w każdej z tych dziedzin. W zamyśle słownik ten nie ma stanowić konkurencji dla rozbudowanych słowników tematycznych a jedynie pomoc dla krótkofalowców czytających i tłumaczączych opracowania na bliskie im tematy. Szczególny nacisk położono na słownictwo z nowych i rozwijających się dynamicznie dziedzin takich jak cyfrowe systemy łączności, cyfrowa obróbka sygnałów i odbiorniki oparte na tej zasadzie, które są jak dotąd w mniejszym stopniu uwzględnione w wydawnictwach drukowanych. Autor zakłada u korzystających podstawowy stopień znajomości danego języka i ogranicza się zasadniczo do form podstawowych danego słowa obcego, wierząc, że czytelnicy prawidłowo rozpoznają formy pokrewne np. imiesłowy, czasowniki lub przymiotniki albo formy odmiany na podstawie zamieszczonego rzeczownika albo odwrotnie. Dla słów wieloznacznych wybrano zasadniczo znaczenia wiążące się z tematyką słownika pomijając znaczenia potoczne i istotne dla innych dziedzin nauki i techniki.

[POBIERZ]

Od czasu rozpowszechnienia się procesorów sygnałowych o dostatecznie dużej mocy przerobowej alternatywą do klasycznych układowych rozwiązań odbiorników i radiostacji – nie tylko amatorskich – stały się układy oparte na cyfrowej obróbce sygnałów zwane także sprzętem realizowanym programowo, sprzętem realizowanym cyfrowo lub bardziej potocznie sprzętem z cyfrową obróbką sygnałów – COS (ang. software defined radio – SDR). W rozwiązaniach tych pewna – mniejsza lub większa część toru odbiorczego lub nadawczo-odbiorczego jest zastąpiona przez programową obróbkę sygnałów przy użyciu procesora sygnałowego a części układowe ogranicza się do niezbędnego minimum. W sprzęcie przeznaczonym do użytku radioamatorów i krótkofalowców jest to najczęściej procesor sygnałowy podsystemu dzwiękowego PC ale spotykane są także układy zawierające własny procesor sygnałowy i nie wymagające wogóle współpracy z komputerem.

[POBIERZ]

Tom 13 z serii Biblioteka polskiego krótkofalowca stanowi uzupełnienie poprzedniego poruszającego szczegółowo sprawy związane z funkcjonowaniem sprzętu nadawczo-odbiorczego i zawierającego przegląd rozwiązań nadających się do własnych konstrukcji a także wybór konstrukcji fabrycznych i programów nadawczo-odbiorczych. W tomie obecnym zamieszczono instrukcje obsługi programów, które nie zmieściły się w tomie 12. W miarę pojawiania się nowych rozwiązań układowych i programowych temat ten będzie kontynuowany w dalszych opracowaniach z tej serii. Tom obecny zawiera tłumaczenia instrukcji do niektórych popularnych programów cyfrowej obróbki sygnałów. Zamieszczenie we wspólnym opracowaniu kilku instrukcji powoduje, że niektóre zawarte w nich informacje powtarzają się. Autor zrezygnował jednak z ich usuwania aby ułatwić czytelnikom korzystanie z wybranych instrukcji bez konieczności szczegółowego zapoznania się z opisami nie używanych przez nich programów.

[POBIERZ]

Oprócz aktywnego nawiązywania łączności radiowych krótkofalowców interesowały od dawna nasłuchy różnych sygnałów. Oczywistą sprawą były i są nasłuchy różnego rodzaju stacji nadawczych od radiofonii począwszy a na wszelakich służbach – prognozach meteorologicznych, propagacyjnych i innych – skończywszy. Drugą dziedziną były od dawna obserwacje wszelkiego rodzaju sygnałów pochodzenia naturalnego. Należą do nich sygnały powstające w wyniku wyładowań atmosferycznych i burz ale również i sygnały pochodzenia kosmicznego. Dokładniej rzecz biorąc obserwacje sygnałów pochodzenia atmosferycznego i burzowego były prowadzone od zarania radiotechniki. Pierwsze odbiorniki radiowe konstruowane przez Popowa (rosyjskiego pioniera radiotechniki, pracującego niezależnie od Marconiego i w tym samym czasie) służyły jako ostrzegacze przed nadchodzącymi burzami.

[POBIERZ]

Od czasu opublikowania w tomie 2 instrukcji do programu D-RATS pojawiła się jego wersja 0.3.3. W takiej sytuacji wystarcza zasadniczo uzupełnienie poprzedniej instrukcji o informacje zawarte w opisie nowszej wersji i opublikowanie kolejnego wydania tego tomu. Zmiana ta stała się jednak dla autora bodzcem do przygotowania obszerniejszego opracowania obejmującego nie tylko nowszą instrukcję ale także poruszającego szereg innych aspektów transmisji danych w systemie D-STAR i przedstawiające skrótowo również inne programy z tej kategorii. Wyróżnia się wśród nich szczególnie program DSTAR TV umożliwiający transmisję obrazów o jakości zbliżonej do analogowego systemu SSTV. Kanał danych stanowi integralną część systemu D-STAR w trybie cyfrowej transmisji głosu (DV). Jest on jednak niestety rzdko wykorzystywany a i to przeważnie jedynie do transmisji krótkich komunikatów zapisanych w pamięci radiostacji lub do transmisji danych pozycyjnych jeśli radiostacja jest połączona z odbiornikiem GPS albo w niego wyposażona. Znacznie rzadziej jest on wykorzystywany do transmisji danych przy użyciu komputera.

[POBIERZ]

Oprócz stworzonych przez człowieka zródeł promieniowania elektromagnetycznego istnieje szeroka gama zródeł naturalnych. Źródła te można podzielić na dwie grupy. Do pierwszej z nich należą zródła ziemskie a do drugiej pozaziemskie czyli kosmiczne. Badaniem sygnałów wytwarzanych przez zródła drugiej grupy zajmuje się od lat 1930-tych radioastronomia. Temat ten był szczegółowo poruszony w 14 tomie Biblioteki polskiego krótkofalowca i dlatego też w obecnym opracowaniu zajmiemy się zródłami pochodzenia ziemskiego. Należą do nich w pierwszym rzędzie wyładowania burzowe czyli pioruny. Jest to sprawa stosunkowo najbardziej znana nie tylko wśród osób zajmujących się radiotechniką. Drugim, już znacznie mniej znanym zródłem są tzw. ciche wyładownia atmosferyczne. Odbywają się one bez widocznych błyskawic i dlatego też przykładowo w literaturze niemieckojęzycznej są nazywane wyładowaniami ciemnymi (niem. Dunkelfeldentladung – DFE). Ich występowanie wiąże się nie tylko ze stanami przedburzowymi ale także z innymi zjawiskami meteorologicznymi związanymi z ruchem większych mas powietrza takimi jak przesuwanie się frontów atmosferycznych – a zawłaszcza frontów zimnych i zokludowanych.

[POBIERZ]

Krótkofalowcy od dawna uruchamiali radiolatarnie (ang. beacon) – automatycznie pracujące stacje nadawcze – pozwalające na obserwację i badanie warunków propagacji fal w różnych zakresach częstotliwości a także ułatwiające zauważenie otwarć pasm spowodowanych zjawiskami występującymi sporadycznie i trudnymi do przewidzenia j.np. występowanie warstwy Es, duktów troposferycznych albo zorzy polarnej. Radiolatarnie automatyczne o możliwie dużym zasięgu są instalowane przez kluby i związki krótkofalowców. Ich uruchomienie wymaga koordynacji częstotliwości pracy w skali krajowej lub międzynarodowej i uzyskania oddzielnego zezwolenia radiowego (licencji).

[POBIERZ]

Pasmo fal długich jest dostępne dla krótkofalowców od kilkunastu lat (w wielu krajach zostało udostępnione dużo pózniej) ale mimo to sprzęt fabryczny na ten zakres należy do rzadkości – i jeśli był albo jest produkowany to przeważnie przez małe i mniej znane firmy (np. Juma). W większości przypadków konieczna jest własna konstrukcja nadajników, transwerterów i konwerterów odbiorczych (albo kompletnych odbiorników) albo adaptacja starszych modeli sprzętu z czasów, kiedy pasmo to grało większą rolę w łącznościach profesjonalnych. Do odbioru po ewentualnym przystosowaniu nadają się też selektywne woltomierze i mierniki sygnałów obejmujące fale długie i bardzo długie. Są one oczywiście dostępne wyłącznie okazyjnie jako sprzęt używany.

[POBIERZ]

Od czasu powstania internet zyskał sobie znaczenie w wielu dziedzinach życia, w tym także w krótkofalarstwie. Początkowo były to emisje cyfrowe takie jak packet radio, gdzie łącza internetowe stanowiły ważne uzupełnienie sieci radiowej, ale stopniowo znalazł on zastosowanie także w innych emisjach amatorskich. Czynne obecnie bramki radiowo-internetowe pozwalają nie tylko na transmisję danych ale także dzwięku i obrazów. Umożliwiają więc one prowadzenie łączności fonicznych i SSTV a w przyszłości z pewnością także i przy użyciu innych emisji amatorskich. Zasada pracy polega, podobnie jak w przypadku telefonii internetowej na zamianie analogowego sygnału m.cz.: fonicznego lub SSTV na postać cyfrową, transmisji uzyskanych w ten sposób danych przy użyciu datagramów IP poprzez sieć i ponownemu ich przetworzeniu na postać analogową u odbiorcy (ang. VOIP – voice over IP).

[POBIERZ]

Mikroprocesory i mikrokomputery znalazły już od dawna zastosowanie w krótkofalarstwie w układach pomiarowch, sterujących lub służących do przetwarzania i dalszej transmisji sygnałów. Możliwości sprzętowych jest dużo podobnie jak dużo jest rozmaitych typów procesorów i przeznaczonych dla nich zestawów uruchomieniowych i ewaluacyjnych. W ostatnich latach pojawiło się też szereg mikro- i minikomputerów o małych wymiarach, niskim poborze energii i co najważniejsze oszczędzających użytkownikom konieczności konstruowania i uruchamiania własnych rozwiązań tego typu. Mogą więc oni skoncentrować się na doborze układów peryferyjnych lub ich konstrukcjach oraz na pisaniu programów spełniających ich wymagania.

[POBIERZ]

Obfitość materiału związanego z krótkofalarskimi zastosowaniami Arduino spowodowała konieczność podziału skryptu na dwa tomy. Na treść tomu drugiego składają się przykłady programów sterujących scalone syntezery cyfrowe, generujacych przy ich użyciu sygnały różnych emieji cyfrowych, programów odczytujących i dekodujących wzorcowe sygnały czasu lub przydatne do celów pomiarowych. Liczba programów przydatnych dla krótkofalowców będzie z pewnością szybko rosła co zaowocuje dalszymi tomami niniejszego skryptu. Programy przytoczone są w całości co wprawdzie oznacza, że pewne ich części powtarzają się ale oszczędza to zmudnego poszukiwania ich w innych rozdziałach. Ze względu na to, że są one przeznaczone do bezpośredniego kopiowania do edytora Arduino w komentarzach zrezygnowano z polskich liter tak jak w progamach zamieszczonych w tomie 1. Przed uruchomieniem skopiowanych programów konieczne jest nie tylko wprowadzenie do nich własnych danych jak znaki wywwołwacze itp. ale także dopasowanie wyświetlanych lub nadawanych tekstów i komunikatów.

[POBIERZ]

Hamnet jest szybką amatorską siecią TCP/IP czyli amatorskim bezprzewodowym odpowiednikiem internetu. Jej zadaniem nie jest jednak zastępowanie internetu ani też oferowanie krótkofalowcom dodatkowego radiowego dostępu do niego a treść dostępnych w Hamnecie informacji ma charakter czysto krótkofalarski. Jest ona siecią czysto radiową integrującą funkcje dotychczas dostępnych sieci amatorskich takich jak packet radio z usługami czysto internetowymi (poczta elektroniczna, dostęp do serwerów www) oraz oferuje dodatkowo łącza dla sieci przemienników echolinkowych, D-Star i telewizyjnych. W praktyce może ona służyć do transmisji dowolnego rodzaju danych, o ile nadają się one do transmisji za pośrednictwem pakietów IP. Jej zasadniczym zadaniem jest uniezależnienie (przynajmniej w pewnym stopniu) służby amatorskiej od komercyjnychj sieci kablowych. Projekt – noszący początkowo nazwę ALAN (Austria LAN) – został zainicjowany w 2005 roku przez krótkofalowców austriackich i do chwili obecnej rozrósł się na szereg krajów stając się najpoważniejszą akcją przebudowy cyfrowych sieci amatorskich w Europie Środkowej i nie tylko.

[POBIERZ]

W roku 2013 pojawiły się nowe warianty znanych powszechnie emisji z grupy WSJT i WSPR. Oprogramowanie WSJT-X (gdzie X podkreśla eksperymentalny charakter rozwiązania) pozwala na pracę nowym rodzajem emisji: JT9. Jest ona zasadniczo podobna do popularnej JT65 ale charakteryzuje się wyższą czułością i jest przewidziana do pracy w zakresach fal długich, średnich i krótkich. Wzrost czułości w stosunku do JT65 wynosi ok. 2 dB a sygnał zajmuje pasmo 15,6 Hz a więc poniżej 10 % pasma zajmowanego przez sygnały JT65 – dla JT65A wynosi ono 178 Hz. Emisja JT9 pozwala więc na prowadzenie łączności światowych z mocami rzędu kilku watów i niewielkimi antenami. W WSJT-X dostępnych jest jej kilka wiariantów różniących się długością cyklu – od 1 do 30 min (ozn. JT9-1 do JT9-30).

[POBIERZ]

W wielu zastosowaniach amatorskich miniaturowe komputery w rodzaju Raspberry Pi, Cubieboard, Beagleboard czy Banana Pi stanowią praktyczną alternatywę w stosunku do rozbudowanych stacjonarnych komputerów PC albo nawet do zwykłych przenośnych. Ich cennymi zaletami są przystępna cena – dla najtańszych nawet poniżej 200 złotych, pobór mocy około 3 W (w porównaniu z co najmniej kilkudziesięcioma watami dla PC), małe wymiary, oraz pochodny od Linuksa system operacyjny pozwalający na łatwe – łatwiejsze aniżeli w przypadku Arduino – podłączenie urządzeń peryferyjnych i to tylko tych, które akurat są potrzebne, a nie wszelkich możliwych jak w PC. Mniej doświadczeni użytkownicy powinni przed rozpoczęciem pracy na Raspberry Pi zdobyć z literatury, np. z poz. [6], pewne minimum wiedzy zarówno o samym mikrokomputerze jak i o Linuksie.

[POBIERZ]

Zakresy fal krótkich i UKF do pasma 70 cm włącznie są już od dawna powszechnie wykorzystywane przez krótkofalowców. Jest w nich wprawdzie i obecnie dosyć możliwości do eksperymentowania, przykładowo z emisjami cyfrowymi, cyfrową transmisją dźwięku, łącznościami przy użyciu słabych sygnałów albo łącznościami wspomaganymi internetowo (Echolink, D-STAR) ale część krótkofalowców chętnie eksperymentuje również z łącznościami w innych zakresach częstotliwości. Należą do nich zakresy fal długich (pasmo 136 kHz) i średnich (pasmo 472 kHz), mikrofale i zakres światła widzialnego albo podczerwieni. Problematyce fal długich i średnich poświęcony jest tom 18 niniejszej serii, a w obecnym 25 przyszła kolej na mikrofale...

[POBIERZ]

Najbardziej wśród krótkofalowców rozpowszechnionym systemem cyfrowej transmisji głosu jest bezsprzecznie system D-STAR. Oprócz niego w wielu krajach krótkofalowcy eksperymentują z innymi rozwiązaniami takimi jak DMR (MOTOTRBO), APCO25 czy TETRA. Z wyżej wymienionych stosunkowo największą popularność zyskał sobie system DMR, chociaż firma YAESU czyni od pewnego czasu poważne wysiłki w celu rozpropagowania swojego cyfrowo-analogowego systemu C4FM. System DMR został opracowany dla potrzeb łączności profesjonalnej dlatego też dostępny na rynku sprzęt (radiostacje, przemienniki) spełnia stawiane przez nią wysokie wymagania (norm IP... i MIL...) i jest też często wyraźnie droższy od urządzeń przewidzianych głównie dla krótkofalowców. Jednocześnie niektóre wymogi nie w pełni odpowiadają potrzebom krótkofalowców i dlatego też konieczne jest ich dopasowywanie do użytku amatorskiego. Jedną z takich dziedzin jest dopasowanie możliwości stosowanego w DMR hierarchicznego systemu adresowania obliczonego na potrzeby instytucji i przedsiębiorstw do potrzeb krótkofalowców pragnących nawiązywać dowolne połączenia z całym światem, a przynajmniej z tą jego częścią, w której amatorskie sieci cyfrowe są już dostatecznie rozbudowane i jednocześnie jak najmniej przeszkadzać w tym innym.

[POBIERZ]

Sieć „Hamnetu” jest radiową siecią amatorską opartą na technologii internetowej – zestawie protokołów TCP/IP. Pracuje ona jednak w pełni niezależnie od ogólnie dostępnego Internetu i nie zapewnia dostępu do niego i nie ma go również zastępować. Jest więc ona zasadniczo krótkofalarskim Intra-netem. Nie korzysta ona także pomocniczo z łączy internetowych a pracuje niezależnie korzystając jedynie z łączy radiowych działających w pasmach amatorskich: obecnie są to pasma 13 i 6 cm. W wyjątkowych przypadkach możliwa jest jednostronna i ściśle ograniczona transmisja danych np. przekazywanie odebranych komunikatów APRS do znanych powszechnie serwerów internetowych (APRS-IS).

[POBIERZ]

Opracowane przez EA3GCY konstrukcje radiostacji QRP Iler na pasma 40, 20 i 17 m spotkały się z dużym zainteresowaniem wśród krótkofalowców nie tylko w Hiszpanii. W odróżnieniu od najczęściej publikowanych konstrukcji radiostacji QRP do samodzielnego montażu nie są to radiostacje telegraficzne, a dostosowane do pracy fonią SSB. Mogą one być użyte nie tylko do łączności fonicznych ale także i do łączności emisjami cyfrowymi po dostrojeniu ich do odpowiednich wycinków pasm.

[POBIERZ]

Przetłumaczone instrukcje montażowe mogą służyć nie tylko czytelnikom, którzy zakupili oferowane przez EA3GCY zestawy montażowe ale opisane w nich rozwiązania mogą stanowić inspirację do opracowania własnych podobnych lub ulepszonych konstrukcji radiostacji QRP, również i na inne pasma amatorskie. I to właśnie jest głównym powodem dodania tych instrukcji do „Biblioteki polskiego krótkofalowca”. Dzięki swojej prostocie radiostacje małej mocy, a zwłaszcza jednopasmowe, mogą być konstruowane w domowym zaciszu nie tylko przez najbardziej zaawansowanych i najlepiej wyposażonych w sprzęt pomiarowy majsterkowiczów. Ze względu na obszerność materiału został on podzielony na dwa tomy. W pierwszym z nich zamieszczono instrukcje montażowe do pokrywającego pasmo 17 m Ilera-17, syntezera cyfrowego Iler-DDS i układu dopasowania anten zasilanych na końcach („skrzynki antenowej”) – Ilertenna. W tomie drugim zamieszczone zostały natomiast instrukcje montażowe do prawie bliźniaczych radiostacji na pasma 20 i 40 m. Dla ułatwienia części powtarzające się w każdej z instrukcji nie zostały usunięte i zastąpione przez odnośniki do innych fragmentów tekstu. Dzięki temu możliwe jest korzystanie z wybranej instrukcji bez konieczności poszukiwania usuniętych fragmentów w innych miejscach skryptu.

[POBIERZ]

Wokoder AMBE stosowany w systemie D-STAR jest wprawdzie jeszcze teraz objęty ochroną patentową ale początkowe obawy, że system D-STAR stanie się przez to systemem hermetycznym blokującym konstrukcje i inicjatywy krótkofalarskie nie potwierdziły się. Po początkowym okresie, w którym w sieci D-Starowej stosowane były wyłącznie radiostacje i przemienniki firmy ICOM pojawiły się rozwiązania amatorskie. Należą do nich wokodery dołączane do komputerów pozwalające na łączenie się z przemiennikami lub reflektorami sieci D-Starowej i prowadzenie QSO bez użycia radiostacji (np. dostępny przed kilku laty w sklepie „Funkamateura” „DV Adapter”) oraz rozwiązania różnego rodzaju przemienników o małym lub większym zasięgu wymagających zastosowania radiostacji cyfrowych do prowadzenia przez nie łączności. Ogólnie rzecz biorąc rozwiązania takie składają się z komputera (PC albo mikrokomputera w rodzaju „Maliny”) zapewniającego połączenie internetowe ze stacjami sieci D-Starowej i radiostacji obsługującej kanał radiowy. Zależnie od konstrukcji są to albo miniaturowe radiostacje o mocach rzędu 10 mW dające zasięgi kilkunastu do kilkudziesięciu m albo radiostacje UKF FM większej mocy dostosowane do transmisji danych z szybkością 9600 bit/s.

[POBIERZ]

W poprzednich tomach zostały przedstawione różne modele odbiorników i radiostacji opartych na cyfrowej obróbce sygnałów, czyli programowalnych. Technika ta rozwija się obecnie dynamicznie i ciągle pojawiają sie nowe modele i opracowania zarówno fabryczne jak i amatorskie. Część opracowań klasy popularnej opiera się o paluszkowe odbiorniki DVB-T z procesorem RLT2832U lub podobnym firmy Realtek i głowicą w.cz. R820T lub R820T2. Standardowo dolna granica pokrywanego zakresu jest równa 24 MHz, a więc nie pokrywają one zakresów fal długich, średnich i krótkich. Po dodaniu nawet prostego konwertera częstotliwości zakresy te stają się dostępne i stąd część modeli pracuje na tej właśnie zasadzie (np. „DX Patrol”). W starszych modelach występowała głowica E4000 o dolnej granicy odbioru 64 MHz ale już od dłuższego czasu zaprzestano jej produkcji. Obie głowice pokrywają wprawdzie zakres odpowiednio do 1,7 lub 1,85 GHz ale każda z nich posiada w pewnym miejscu lukę na skali dostępnych częstotliwości.

[POBIERZ]

Fizyki nie da się oszukać. Najskuteczniejsze są zawsze anteny pełnowymiarowe dostrojone do długości nadawanej fali i żadne anteny skrócone (mechanicznie i przedłużane elektrycznie) nie mogą im dorównać. W niektórych sytuacjach anteny pełnowymiarowe mają jednak zasadniczą wadę – trudno je ukryć przed niepowołanymi oczami – w nieprzyjaznym krótkofalarstwu środowisku sąsiadów, których sam widok anten nabawia najróżniejszych dolegliwości i to mimo, że średnia liczba telefonów komórkowych na osobę w rodzinie po wyłączeniu niemowląt przekracza jedność, w sytuacjach gdy właściciele i administracje domów próbują zbić majątek na krótkofalowcach-krezusach (w ich mniemaniu) żądając wygórowanych opłat za możliwość zainstalowania anteny na dachu budynku lub w innym dogodnym miejscu. Samorządy miejskie i gminne w Szwajcarii, Niemczech i niektórych innych krajach uchwalały już wielokrotnie zakazy instalowania anten (w tym amatorskich) i budowy masztów pod pretekstem dbania o wygląd miejscowości. Jakoś dziwnym trafem nie utrudniało to rozwoju sieci telefonii komórkowej...

[POBIERZ]

Do najczęściej wymienianych informacji w łącznościach amatorskich należą raporty słyszalności, imiona, lokalizacje stacji, krótkie opisy wyposażenia, czasami rozmowy schodzą na tematy meteorologiczne albo techniczne. W trakcie zawodów lub łączności DX-owych wymieniane jest jedynie niezbędne do zaliczenia łączności minimum danych. Automatycznie pracujące radiolatarnie ograniczają się przeważnie do nadawania znaku i tylko nieliczne dodają do nich dłuższe komunikaty o warunkach propagacji lub innej treści. Od czasu rozpowszechnienia się systemu APRS w komunikatach podawane są nie tylko dokładne współrzędne geograficzne ale również i różnego rodzaju dane pomiarowe: napięcia zasilania urządzeń, temperatury panujące wewnątrz obudowy, informacje meteorologiczne itp. Ogólnie rzecz biorąc możliwe jest rozpowszechnianie lub wymiana wszelkiego rodzaju danych pomiarowych, które mogą zainteresować szersze grono odbiorców. Mogą one być związane z wszelkiego rodzaju eksperymentami i obserwacjami prywatnymi, szkolnymi, studenckimi i temu podobnymi. Skrypt niniejszy poświęcony jest różnorodnym możliwościom i konceptom amatorskich pomiarów wielkości meteorologicznych, technicznych czy środowiskowych mogących interesować nie tylko krótkofalowców. Część z nich mogłaby stanowić temat dodatkowych zajęć szkolnych i pozaszkolnych dla młodzieży przyczyniając się do zainteresowania jej problematyką ochrony środowiska itp., zasadami pomiarów, metodami pomiarowymi i związaną z tym techniką.

[POBIERZ]

Po omówieniu w naszej serii sieci Echolinku i pozostałych obu sieci cyfrowych przyszła kolej na dokładniejsze zajęcie się systemem Yaesu. Producent określa go także mianem Jednoczącego systemy (ang. System Fusion) z racji tego, że w pewnym zakresie możliwa jest równoległa praca stacji FM i C4FM na tych samych częstotliwościach i przez te same przemienniki. Po polsku słowo fuzja kojarzy się ze strzelbą, a więc może być również z dubeltówką. I tak dochodzimy (półżartem, pół serio) do systemu dubeltowego. O tym jak będzie wyglądać jego następca System Fusion II jeszcze niewiele wiadomo – właściwie tylko tyle, że nadchodzi. System C4FM firmy Yaesu jest trzecim z kolei systemem cyfrowej transmisji głosu, który znalazł szersze zastosowanie w krótkofalarstwie. Z drugim z nich, pod względem chronologicznym, – DMR – łączy go użycie tego samego typu wokodera AMBE++, nowszego od stosowanego w sieci D-Star AMBE+. Ułatwia to korzystanie z połączeń skrośnych między obydwoma sieciami zarówno poprzez publiczne reflektory jak i przez mikroprzemienniki domowe w rodzaju OpenSpota.

[POBIERZ]

Szybkie wyjście w eter po uzyskaniu licencji sprzyja podtrzymaniu zapału towarzyszącego dotąd nauce i przygotowaniom do egzaminu. Rodzajów aktywności jest wiele, a w ofercie sprzętu radiowego, dodatków i anten łatwo się zgubić nie tylko początkującym. Świat Radio od początku 2016 roku zamieszcza na swoich łamach atrykuły ułatwiające wybór wyposażenia, porady konstrukcyjne i operatorskie przeznaczone głównie dla początkujących krótkofalowców w cyklu Licencja i co dalej. W obecnym skrypcie autor zebrał dla wygody czytelników odcinki opublikowane w latach 2016 i 2017. W niektórych miejscach wprowadzone zostały nieznaczne zmiany i uaktualnienia w stosunku do wersji opublikowanej w Świecia Radio. W przyszłości w miarę ukazywania się w druku dalszych odcinków planowane jest przygotowywanie kolejnych tomów.

[POBIERZ]

Cyfrowa obróbka sygnałów (ang. DSP, Digital Signal Processing) jest już szeroko stosowana nie tylko w radiotechnice ale także w akustyce, miernictwie i wielu innych gałęziach techniki. Dzięki temu można ją uznać za znaczące osiągnięcie eketroniki XX wieku. Najogólniej rzecz ujmując część układów elektronicznych, a co za tym idzie i realizowanych przez nie funkcji, została zastąpiona przez komputerowe przetwarzanie (obróbkę) danych reprezentujących sygnały elektryczne, często zresztąpowiązane z innymi zjawiskami fizycznymi. Komputery powszechnego użytku takie jak PC nie są w dostatecznym stopniu przystosowane do tych zadań, a dodatkowo ich wykonywanie utrudniają przeznaczone do zupełnie innych celów systemy operacyjne Windows, iOS czy wszystkie możliwe odmiany Linuksa. Systemy te nie są systemami czasu rzeczywistego, co oznacza, że nie gwarantują dostatecznie stałego i szybkiego czasu reakcji.

[POBIERZ]

Pierwszym z nich jest telewizja w wolną analizą obrazu – SSTV. Transmitowane są tutaj obrazy stałe, co najwyżej w szybciej lub wolniej zmieniających się sekwencjach. Ograniczenie rozdzielczości i szybkości analizy obrazu pozwala jednak na przesyłanie ich w typowych kanałach fonicznych SSB i FM odpowiednio na falach krótkich lub ultrakrótkich. Początkowo były to obrazy czarno-białe o rozdzielczości 120 linii i 120 punktów w linii. Czas transmisji takiego obrazu wynosił około 8 sekund. Rozwiązanie to bywa obecnie czasami stosowane w zawodach SSTV. Nowsze warianty pozwalają na transmisje obrazów kolorowych o rozdzielczościach 256 x 256 lub 128 x 128 punktów. Czas transmisji obrazów dochodzi wówczas do dwóch minut. Tego rodzaju transmisje „telewizyjne” o zasięgu światowym mogą dać dużo satysfakcji ale ostatnio straciły raczej na popularności.

[POBIERZ]

Przed prawie stuleciem krótkofalowcy udowodnili, że możliwe są światowe kontakty przy użyciu nadajników o mocach leżących poniżej 100W i nawet tak prostych anten jak dipole. Cyfrowa technika XXI wieku oparta na teorii informacji umożliwia to przy znacznie niższych mocach i mniej skutecznych, a przy okazji i łatwiejszych do ukrycia antenach. Światowe DX-y z małą mocą i na wewnętrznych antenach, łączności w pasmach 6 i 2 m w dowolnych momentach na dystansach 800 – 2000 km dzięki odbiciom od smug meteorytów (MS), łączności poprzez odbicia od powierzchni księżyca (EME) i inne osiąga się dzięki zastosowaniu zoptymalizowanych metod kodowania i modulacji sygnałów.

[POBIERZ]

Przed prawie stuleciem krótkofalowcy udowodnili, że możliwe są światowe kontakty przy użyciu nadajników o mocach leżących poniżej 100W i nawet tak prostych anten jak dipole. Cyfrowa technika XXI wieku oparta na teorii informacji umożliwia to przy znacznie niższych mocach i mniej skutecznych, a przy okazji i łatwiejszych do ukrycia antenach. Światowe DX-y z małą mocą i na wewnętrznych antenach, łączności w pasmach 6 i 2 m w dowolnych momentach na dystansach 800 – 2000 km dzięki odbiciom od smug meteorytów (MS), łączności poprzez odbicia od powierzchni księżyca (EME) i inne osiąga się dzięki zastosowaniu zoptymalizowanych metod kodowania i modulacji sygnałów.

[POBIERZ]

W widmie fal elektromagnetycznyvh powyżej mikrofal znajdują się zakresy promieniowania pod-czerwonego, pasmo światła widzialnego i zakres ultrafioletu. Podczerwień i światło widzialne są już od dawna używane w komunikacji zarówno profesjonalnej jak i amatorskiej. Obecnie obowiązująca w Polsce „Tabela krajowych przeznaczeń częstotliwości” obejmuje przeznaczenia do 275 GHz, co oznacza, że powyżej 300 GHz czyli dolnej granicy podczerwieni możliwe jest dowolne korzystanie z komunikacji świetlnej zarówno w eksperymentach krótkofalarskich jak i mających inny dowolny charakter. Mogą to być również urządzenia służące do transmisji dowolnych treści (muzyki itp.) w granicach własnego domu czy ogrodu jak i urządzenia zabawkowe dla dzieci i młodzieży. Autor sam zresztą pod koniec szkoły podstawowej skonstruował takie urządzenie oparte na dwóch tranzystorach i żaróweczce wzorując się na opisie z jednego z czasopism młodzieżowych.

[POBIERZ]

Tematem obecnego tomu są testy i dokładniejsze opisy niektórych popularnych i nie nadmiernie kosz-townych (w swojej klasie) odbiorników i radiostacji programowalnych. W zamierzeniu autora mają one zapoznać czytelników z aktualnymi możliwościami i parametrami sprzętu pracującego na zasadzie cyfrowej obróbki sygnałów. Zasady ich pracy, dawniejsze, dostępne jeszcze często z drugiej ręki lub mniej znane urządzenia tej klasy i podstawowe wiadomości dotyczące cyfrowej obróbki sygnałów za-wierają tomy 12, 13, 31 i 36 „Biblioteki polskiego krótkofalowca” i dlatego autor unika ich powtarzania w obecnym opracowaniu.

[POBIERZ]

Czasy kiedy wyjście w eter wymagało samodzielnego skonstruowania wyposażenia radiowego albo przynajmniej znaczących modyfikacji sprzętu wycofywanego z profesjonalnego użytku wprawdzie dawno minęły, ale nie oznacza to, że konstruowanie różnych przydatnych urządzeń wyszło z mody. Częściowo służy to rozwijaniu własnych zainteresowań elektronicznych, a w pewnym stopniu zaspo-kojeniu praktycznych potrzeb – szczególnych lub wymagających w innym przypadku zbyt dużych wydatków.

[POBIERZ]

Miernictwo elektryczne ma duże znaczenie w nauce i technice, a więc oczywiście również i w praktyce krótkofalarskiej. Bez wykonywania pomiarów niemożliwe jest uruchomienie urządzeń radiowych - ogólnie mówiąc elektronicznych, kontrola ich prawidłowej pracy, diagnoza i usuwanie usterek. Pomiar danej wielkości polega na porównaniu z odpowiednią dokładnością mierzonej wartości z wartością przyjetą za jednostkę miary. Mierzenie polega więc na wyznaczeniu liczby określającej ile razy dana wielkość jest mniejsza lub większa od jednostki miary.

[POBIERZ]

Miernictwo elektryczne ma duże znaczenie w nauce i technice, a więc oczywiście również i w praktyce krótkofalarskiej. Bez wykonywania pomiarów niemożliwe jest uruchomienie urządzeń radiowych - ogólnie mówiąc elektronicznych, kontrola ich prawidłowej pracy, diagnoza i usuwanie usterek. Pomiar danej wielkości polega na porównaniu z odpowiednią dokładnością mierzonej wartości z wartością przyjetą za jednostkę miary. Mierzenie polega więc na wyznaczeniu liczby określającej ile razy dana wielkość jest mniejsza lub większa od jednostki miary.

[POBIERZ]

Miernictwo elektryczne ma duże znaczenie w nauce i technice, a więc oczywiście również i w praktyce krótkofalarskiej. Bez wykonywania pomiarów niemożliwe jest uruchomienie urządzeń radiowych - ogólnie mówiąc elektronicznych, kontrola ich prawidłowej pracy, diagnoza i usuwanie usterek. Pomiar danej wielkości polega na porównaniu z odpowiednią dokładnością mierzonej wartości z wartością przyjetą za jednostkę miary. Mierzenie polega więc na wyznaczeniu liczby określającej ile razy dana wielkość jest mniejsza lub większa od jednostki miary.

[POBIERZ]

Tom niniejszy zawiera tłumaczenia testów radiostacji amatorskich pochodzące z zagranicznej prasy krótkofalarskiej i opublikowane ostatnich kilku latach w Świecie Radio. Wybór testów zależny był od publikacji zagranicznych i możliwości łamowych Świata Radio, dlatego też nie stanowi on ani wyczerpującego i reprezentatywnego przeglądu oferty rynkowej ani nie może sugerować żadnych preferencji zakupowych. W przyszłości postaramy się opracować kolejne podobne zestawienia. Tom pierwszy jest poświęcony radiostacjom i urządzeniom UKF pokrywającym pasma 2 m, 70 i 23 cm.

[POBIERZ]

Testy radiostacji i odbiorników krótkofalowych lub głównie krótkofalowych oraz odpowiednich wzmacniaczy mocy zawiera tom drugi.

[POBIERZ]

Czasy kiedy wyjście w eter wymagało samodzielnego skonstruowania wyposażenia radiowego albo przynajmniej znaczących modyfikacji sprzętu wycofywanego z profesjonalnego użytku wprawdzie dawno minęły, ale nie oznacza to, że konstruowanie różnych przydatnych urządzeń wyszło z mody. Częściowo służy to rozwijaniu własnych zainteresowań elektronicznych, a w pewnym stopniu zaspo-kojeniu praktycznych potrzeb – szczególnych lub wymagających w innym przypadku zbyt dużych wydatków.

[POBIERZ]

W przeciwieństwie do aparatury nadawczej i odbiorczej droga przesyłowa w łączności radiowej jest w dużej mierze niezależna od człowieka. Przesyłanie sygnałów zależy od szeregu czynników i okoliczności pozostających poza wpływem działania ludzkiego. W każdym miejscu, czasie i zakresie częstotliwości istnieją podyktowane prawami fizyki warunki propagacyjne. Powinny one być dobrze znane, aby można było zastosować odpowiednie środki techniczne celem ich najwłaściwszego wykorzystania. Sprawność każdego systemu łączności radiowej i jego niezawodność zależą w dużym stopniu od umiejętnego wykorzystania warunków propagacji fal elektromagnetycznych - nazywanych też potocznie falami radiowymi. Niewłaściwy wybór częstotliwości pracy może dać przykładowo skutki porównywalne z wielokrotnym zmniejszeniem mocy nadawania.

[POBIERZ]

Niezależnie od zainteresowań, stosowanych emisji, pasm, chęci polowania na DX-y albo ograniczenia się do łączności lokalnych nikt z krótkofalowców nie może zignorować tematyki antenowej. Anteny o różnych rozmiarach i stopniach komplikacji konstrukcji są potrzebne w każdym przypadku, a ich brak albo utrudnienia w ich instalacji mogą tylko uniemożliwić wyjście w eter albo poważnie ograniczyć zasięgi i możliwości pracy.

[POBIERZ]

Tom poprzedni został poświęcony antenom dla pasm krótkofalowych i tematom o znaczeniu podstawowym, w tym wpływowi otoczenia na parametry anteny. W bieżącym autor zajmuje się niektórymi najczęściej spotykanymi antenami na pasma ultrakrótkofalowe i rozwiązaniami spotykanych w tych zakresach układów dopasowujących i symetryzujących. Zasadniczo podział taki jest częściowo nieostry, ponieważ część rodzajów anten rozpowszechnionych w pasmach UKF jest stosowana również i w wyższych pasmach KF albo w dolnych zakresach mikrofal i częściowo odwrotnie. Zakładamy jednak, że przykładowo anteny Yagi należą do obecnego tomu, chociaż przy okazji warto wspomnieć i o ich konstrukcjach na innne zakresy.

[POBIERZ]

Tematem obecnego tomu są dalsze rodzaje anten krótkofalowych, które nie znalazły miejsca w poprzednim tomie. Życzymy owocnej lektury.

[POBIERZ]

Tematem obecnego tomu są dalsze rodzaje anten ultrakrótkofalowych, które nie znalazły miejsca w poprzednim tomie. Poza ręcznymi radiostacjami, w których antena jest umieszczona bezpośredniona gniazdku na obudowie we wszystkich pozostałych sytuacjach radiostacja jest połączona z anteną za pośrednictwem linii transmisyjnej. A na liniach dzieje się wiele ciekawych rzeczy. Życzymy owocnej lektury.

[POBIERZ]

Tom obecny jest poświęcony antenom mikrofalowym i obejmuje zasadniczo anteny na pasma od 13 cm wzwyż. W niektórych przypadkach autor podejmuje jednak wycieczki na niższe pasma. Podstawy teoretyczne funkcjonowania części prezentowanych typów anten zostały omówione w poprzednich tomach, dlatego też w obecnym organiczamy się do przedstawienia najbardziej interesujących rozwiązań. Tematyce mikrofal, niektórych rodzajów anten i przełączników mikrofalowych jest poświęcony tom 25 „Biblioteki polskiego krótkofalowca”.

[POBIERZ]

Konstruowanie prostych odbiorników radiowych jest od prawie wieku wstępem do poważniejszego zainteresowania radiotechniką, elektroniką w ogóle i krótkofalarstwem w szczególności. Już nawet najprostsze odbiorniki detektorowe dawały początkującym niezapomniane przeżycia, kiedy ze słuchawek odzywała się po raz pierwszy audycja radiowa. Odbiór detektorowy przy użyciu kilkumetrowej anteny drutowej był i jest możliwy w promieniu kilkunastu do nawet kilkudziesięciu kilometrów od stacji nadawczej, zależnie od jej mocy i lokalnych zakłóceń.

[POBIERZ]

Konstruowanie prostych odbiorników radiowych jest od prawie wieku wstępem do poważniejszego zainteresowania radiotechniką, elektroniką w ogóle i krótkofalarstwem w szczególności. Już nawet najprostsze odbiorniki detektorowe dawały początkującym niezapomniane przeżycia, kiedy ze słuchawek odzywała się po raz pierwszy audycja radiowa. Odbiór detektorowy przy użyciu kilkumetrowej anteny drutowej był i jest możliwy w promieniu kilkunastu do nawet kilkudziesięciu kilometrów od stacji nadawczej, zależnie od jej mocy i lokalnych zakłóceń.

[POBIERZ]

Po uzyskaniu licencji poszerzają się także możliwości własnych konstrukcji. Krótkofalowcom wolno legalnie konstruować, uruchamiać i używać nadajniki na pasma amatorskie. Większość z nich korzysta wprawdzie ze sprzętu fabrycznego i jest to całkowicie normalne. W żadnym wypadku nie należy z tego powodu czuć się kimś gorszym albo dać sobie wmówić czegoś w tym stylu. Doświadczenie techniczne i tak przyjdzie z biegiem czasu.

[POBIERZ]

Po uzyskaniu licencji poszerzają się także możliwości własnych konstrukcji. Krótkofalowcom wolno legalnie konstruować, uruchamiać i używać nadajniki na pasma amatorskie. Większość z nich korzysta wprawdzie ze sprzętu fabrycznego i jest to całkowicie normalne. W żadnym wypadku nie należy z tego powodu czuć się kimś gorszym albo dać sobie wmówić czegoś w tym stylu. Doświadczenie techniczne i tak przyjdzie z biegiem czasu.

[POBIERZ]

Komputery różnych klas i rodzajów znalazły już od dłuższego czasu zastosowanie w krótkofalarstwie. Umożliwiają one prowadzenie łączności emisjami cyfrowymi RTTY, PSK31, Olivia, SSTV, FT8, JT65 i wieloma innymi w dowolnych pasmach amatorskich. Drugą szeroką dziedziną zastosowań jest korzystanie z odbiorników programowalnych (ang. SDR). Odbiorniki takie mogą być połączone lokalnie z komputerem użytkownika albo być dostępne internetowo. Po zainstalowaniu dodatkowych programów mogą także służyć jako bramki radiowo-internetowe APRS albo do odbioru komunikatów lotniczych. Trzecim polem jest prowadzenie łączności echolinkowych lub w systemach cyfrowego głosu D-Star, DMR, C4FM itd.

[POBIERZ]

Komputery różnych klas i rodzajów znalazły już od dłuższego czasu zastosowanie w krótkofalarstwie. Umożliwiają one prowadzenie łączności emisjami cyfrowymi RTTY, PSK31, Olivia, SSTV, FT8, JT65 i wieloma innymi w dowolnych pasmach amatorskich. Drugą szeroką dziedziną zastosowań jest korzystanie z odbiorników programowalnych (ang. SDR). Odbiorniki takie mogą być połączone lokalnie z komputerem użytkownika albo być dostępne internetowo. Po zainstalowaniu dodatkowych programów mogą także służyć jako bramki radiowo-internetowe APRS albo do odbioru komunikatów lotniczych. Trzecim polem jest prowadzenie łączności echolinkowych lub w systemach cyfrowego głosu D-Star, DMR, C4FM itd.

[POBIERZ]

Tytuł tego skryptu jest rozmyślnie trochę dwuznaczny. Z jednej strony chodzi o łączności na dalsze odległości, tak jak to zwykle rozumie się DX-y, a z drugiej strony wyjście w daleki świat wiąże się w I wersji systemu z korzystaniem z klawisza oznaczonego jako DX lub X w zależności od modelu.

[POBIERZ]

Poprzednie opracowanie „Poradnika DMR” wymagało po raz kolejny aktualizacji i uwzględnienia najnowszych możliwości systemu. Autor zdecydował się na całkowicie nowe opracowanie poradnika z wykorzystaniem tych fragmentów poprzedniego, które nie wymagają większych zmian. Dla zachowania ciągłości z poprzednim opracowaniem pierwszy tom poradnika otrzymuje nietypowy numer 261 (poprzedni miał numer 26, stąd 261), a tom drugi 262 (262). Oprócz dodania nowych tematów i rozdziałów zmianie uległa też ich kolejność w porównaniu z pierwszą wersją. Usunięto też niektóre niepotrzebne lub nieaktualne tematy i rozdziały.

[POBIERZ]

Poprzednie opracowanie „Poradnika DMR” wymagało po raz kolejny aktualizacji i uwzględnienia najnowszych możliwości systemu. Autor zdecydował się na całkowicie nowe opracowanie poradnika z wykorzystaniem tych fragmentów poprzedniego, które nie wymagają większych zmian. Dla zachowania ciągłości z poprzednim opracowaniem pierwszy tom poradnika otrzymuje nietypowy numer 261 (poprzedni miał numer 26, stąd 261), a tom drugi 262 (262). Oprócz dodania nowych tematów i rozdziałów zmianie uległa też ich kolejność w porównaniu z pierwszą wersją. Usunięto też niektóre niepotrzebne lub nieaktualne tematy i rozdziały.

[POBIERZ]

Tom niniejszy zawiera tłumaczenia testów urządzeń amatorskich pochodzące z zagranicznej prasy krótkofalarskiej i opublikowane w latach 2020 – 2021 w Świecie Radio. Jest to trzeci tom serii poświęconej testom sprzętu krótkofalarskiego Epidemia Covidu utrudniła autorowi dostęp do aktualnych numerów czasopism, dlatego też niektóre z testów ukazały się z większym opóźnieniem, aniżeli w normalnej sytuacji.

[POBIERZ]

Cennym uzupełnieniem krótkofalarstwa jest możliwość wymiany poczty elektronicznej w sposób podobny do internetowego, ale z tą różnicą, że odbywa się ona wyłącznie lub przynajmniej częściowo drogą radiową. Wymiana poczty elektronicznej nie musi ograniczać się tylko do sieci amatorskiej korzystającej z Internetu jedynie w charakterze uzupełnienia. Możliwa jest także korespondencja użytkowników internetu z użytkownikami-krótkofalowcami.

[POBIERZ]

Tom niniejszy zawiera tłumaczenia testów urządzeń amatorskich pochodzące z zagranicznej prasy krótkofalarskiej i opublikowane w 2022 roku w Świecie Radio. Jest to czwarty tom serii poświęconej testom sprzętu krótkofalarskiego. Teksty zostały poddane jedynie minimalnej obróbce w stosunku do oryginałów i korekcie, dlatego też zawierają ewentualne porównania jedynie ze sprzętem dostępnym w owym czasie, a nie z urządzeniami nowszymi, ówczesne numery wersji oprogramowania itp.

[POBIERZ]

Obecny tom zawiera wybrane artykuły, opublikowane wcześniej w Świecie Radio. Artykuły zostały pogrupowane tematycznie i uzupełnione o dodatkowe informacje zaokrąglające całość. Jednym z nich jest transmisja obrazów w systemach analogowych i cyfrowego głosu, a także wybrane pomysły jej wykorzystania. Kolejnym z tematów są eksperymenty z transmisją cyfrowego głosu przy użyciu wokodera „Codec 2”. O ile transmisja na UKF-ie w systemach D-STAR, DMR i C4FM jest już w powszechnym użyciu, o tyle „Codec 2” jest stosowany przez nieliczne grono eksperymentatorów i nic na razie nie wskazuje na nadchodzącą zmianę sytuacji.

[POBIERZ]

Obecny tom zawiera wybrane tematy poruszane wcześniej w Świecie Radio lub w pewnej części w poprzednich tomach „Biblioteki polskiego krótkofalowca” oraz materiały nie wystarczające (na razie) objętościowo na oddzielny tom. Zostały one pogrupowane tematycznie, zaktualizowane i uzupełnione o dodatkowe informacje zaokrąglające całość.